Inkluzje

Inkluzje to zatopione w bursztynie okazy fauny i flory występującej 40 mln lat temu w bursztynodajnych lasach. Spływająca po drzewie lub kapiąca z niego żywica „więziła” w sobie szczątki roślin, owadów i drobnych zwierząt.
Wyróżnia się następujące cztery rodzaje „pułapek” bursztynowych:

Pułapka typu lep - żywica ściekając tworzyła sople i nacieki, w które wpadały zwierzęta latające (drobne owady) i objekty unoszone przez wiatr (pióra ptaków, pierwotniaki, małe pająki)

Pułapka typu lawa - spływająca po pniu żywica zatapiała znajdujące się poniżej obiekty nieruchome (np. jaja, poczwarki) lub wolnoporuszające się zwierzęta (ślimaki, korniki, stonogi)

Pułapka typu kropla – spadające krople żywicy więziły zwierzęta i rośliny znajdujące się na liściach i gałęziach poniżej lub na glebie

Pułapka typu kałuża – tworzyła się na poziomym podłożu z kapiącej i spływającej żywicy. Wpadały do niej zwierzęta martwe, lądujące, pełzające lub unoszone przez wiatr.

Większość inkluzji związana jest więc bezpośrednio z fauną i florą żyjącą na drzewach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Inkluzje dzieli się na roślinne i zwierzęce (zooinkluzje).
Inkluzje roślinne występują dość licznie, najczęściej w postaci fragmentów większych roślin. Najmniejszymi inkluzjami są sporomorfy (pyłek i zarodniki). Do rzadkości należą kompletne drobne rośliny zatopione w bursztynie. Najczęściej spotykane są okazy mszaków, kwiatów, liści,  łusek, nasion, drewna czy kory.

Zooinkluzje dzieli się na mikroinkluzje (poniżej 1mm), mezoinkluzje (1-5mm) oraz makroinkluzje (powyżej 5mm). Mikroinkluzje obejmują jaja, pierwotniaki, roztocza i fragmenty większych zwierząt, które można rozpoznać przy pomocy profesjonalnego sprzętu optycznego.

Mezo- i makroinkluzje stanowią najczęściej owady latające tworzące o zmroku roje i lądujące na drzewach w celu odpoczynku. Do rzadkości należą inkluzje duże np. ważek lub kręgowców. Przycznę upatruje się w rozpadzie początkowo kruchych bryłek bursztynu podczas przemieszczania ze złóż pierwotnych do wtórnych.

Inkluzje zwierzęce są w środku puste i suche. Tkanki zwierząt, które w całości zostały zatopione w żywicy, nie zostały zmumifikowane lecz uległy degradacji.

Duża część mezo- i makroinkluzji przysłonięta jest mleczną otoczką, którą tworzą kropelki wody i pęcherzyki gazów wydobywające się z inkuzji podczas jej wysychania.

Wśród zooinkluzji najczęściej występują muchówki, błonkówki, mrówki i pająki, również pióra ptasie i sierść zwierząt.
Unikalnym okazem kręgowca w bursztynie bałtyckim jest jaszczurka z Gdańska Sotgów znaleziona w czerwcu 1997 roku. Jaszczurka zachowana jest niemal całkowicie z wyjątkiem końcówki ogona i kawałka grzbietowej części tułowia. Zachowana długość inkluzji liczy 37 mm, a jej stan jest tak dobry, że pozwala gołym okiem zauważyć wiele szczegółów anatomicznych. Od połwy XIX wieku zooinkluzje są systematycznie zbierane i badane przez instytuty  naukowe.  Duża popularność oraz wysokie ceny zooinkluzji są powodem pojawiania się fałszywych egzemplarzy. Nowoczesne metody obróbki bursztynu umożliwiają  perfekcyjne preparowanie inkluzji, które na pierwszy rzut oka trudno rozpoznać jako falsyfikaty.

Bursztyn bałtycki (sukcynit) powstał około 20 - 60 mln lat temu na obszarze Fenno-Sarmacji (obecna Skandynawia)  z żywicy drzew iglastych. Największa bryła bursztynu bałtyckiego o wadze 9,75 kg znaleziona została w 1860 r. w okolicach Kamienia Pomorskiego. 
 
Bursztyn towarzyszył człowiekowi od początku jego istnienia na kuli ziemskiej. Ludy słowiańskie zwały go jantarem, Grecy elektronem, Rzymianie    
    gentarum a Egipcjanie i Arabowie anbar. Jako cenny surowiec zwany był również „ złotem Bałtyku“, „złotem północy“, „słonecznym kamieniem“ 
    lub ‚złotem słowiańskim“
Najstarszym i najprostrzym sposobem pozyskiwania bursztynu było i nadal jest zbieranie go na plaży. Współcześnie na terenie Polski najwięcej 
    bursztynu wydobywa się metodą hydrauliczno-otworową.
Współczesne wyroby jubilerskie gdańskich artystów przypominają dzieła sztuki. Bpgactwo form od klasycznych po nowoczesne, łączenie bursztynu z innymi kamieniami szlachetnymi, ze srebrem i innymi metalami, skórą czy drewnem, nadają pracom jubilerskim niepowtarzalny charakter.